هات تپ همچون تمامی عملیاتهای فنی دیگر یک فرایند چند مرحلهای محسوب میشود که هر کدام از مراحل آن ترتیبات و برنامهریزیهای خاص خود را میطلبد. یکی از پروسههای طراحی و مهندسی در پروژه هات تپ شناسایی جزء به جزء فرایندها و تجزیه و تحلیل هر کدام از آنهاست. بخشی از این آنالیز شامل مراتب فنی میشود، بخش دیگر مربوط به متغیرهای ایمنی میباشد، اما بخشی از آنالیز فرایند هات تپ مربوط به تجزیه و تحلیل ریسکها و خطرات در هر یک از گامهای هات تپ، و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از بروز آنهاست.
در آنالیز ریسک عملیات هات تپ ابتدا میتوان فرایندها را برای مثال به اجزای زیر تقسیم کرد:
- ساخت اسپلیت تی
- نصب و جوشکاری اسپلیت تی
- تست هیدرواستاتیک اتصال
- نصب ولو
- نصب دستگاه هات تپ
- انجام عملیات هات تپ
سپس ایرادات احتمالی که هر یک از فرایندهای مذکور میتوانند با آن مواجه شوند را به صورت مفصل و مشروح شناسایی و تدوین کرده و در نهایت اقدامات پیشگیرانه در خصوص هر یک پیشبینی میشود تا احتمال، شدت و وقوع هر سانحه را به حداقل میزان ممکن برساند. برای مثال حین جوشکاری اسپلیت تی روی لوله ممکن است رویدادی نظیر بارندگی حین جوشکاری را داشته باشیم. در این خصوص باید پیش از آغاز عملیات پیشبینیهای لازم نظیر آماده کردن کاورهای اتاق مانند انجام شده باشد تا در صورت بروز رویداد مشکل فنی در کار رخ ندهد. یا برای نمونه دیگر ممکن است حین تست هیدرواستاتیک گیج دستگاه تست درست عمل نکند. لذا پیش از آغاز عملیات میبایست در خصوص صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کرد. در مثالی دیگر میتوان فرض کرد که حین انجام عملیات هات تپ اتصالات موتور هیدرولیک به دستگاه هات تپ، نظیر شلنگها و کانتکتورها دچار ناکارآمدی و نشتی و مواردی از این قسم شوند. لذا پیش از آغاز عملیات باید نسبت به صحت این موارد کاملاً مطمئن بود و در صورت امکان قطعات یدکی این اتصالات به منظور جایگزینی و استفاده بهمراه داشت.
مواردی از این نظیر پرشمار میباشند اما به همان میزان دارای اهمیت و کاربرد برای مجری هات تپ خواهند بود. تدوین اینگونه دستورکارها یکی از بهترین راهکارها برای به حداقل رساندن آسیبهایی خواهد بود که حین عملیات هات تپ ممکن است با آن ها مواجه شویم. از آنجا که عملیات هات تپ معمولاً باید به صورت پیوسته، در کمترین زمان ممکن و بدون مزاحمت در فرایندهای دیگر انجام شود، بهتر آن است که مجریان عملیات هات تپ پیش از انجام عملیات کلیه جوانب را سنجیده و بر حسب آنها وارد پروسه عملیاتی شده باشند. فرمهایی نظیر آنالیز ریسک و ... معمولاً به صورت تیمی و توسط مهندسین و کارشناسان متبحر به کار هات تپ تکمیل میشوند. ایشان باید مسلط بر کار و آشنا با تمامی فرایندهای عملیات هات تپ و پیچیدگیهای آنها باشند، در غیر این صورت ممکن است بخشی از فرایندها خارج از دسترس ذهن قرار گیرد و به این ترتیب حین بروز خطاها در عملیات، پیشبینی نشده تقی شوند.
سه متغیر تعیین کننده در آنالیز ریسک هات تپ عبارتند از احتمال بروز یک خطا، شدت و تشخیص آن. منظور از احتمال بروز خطا، درصدی از احتمالی است که ممکن است یک خطای مشخص حین یکی از فرایندهای هات تپ رخ دهد. برای مثال چند درصد احتمال دارد نیروی کار حین باردهی به دستگاه هات تپ دچار اشتباه محاسباتی شود. شدت خطا به این معنی است که خطای رخ داده حین یکی از فرایندهای هات تپ چه شدت و میزانی دارد و چه تبعاتی بهمراه خواهد داشت. طبیعتا شدت بالای بروز یک رویداد به معنی اهمیت جلوگیری از وقوع آن است و در این خصوص تدوینکنندگان آنالیز ریسک باید توجه ویژه داشته باشند. منظور از تشخیص خطا نیز این است که به چه میزان و وزنی امکان تشخیص وقوع خطای مذکور وجود دارد.
با در نظر گرفتن این سه متغیر میتوان به ضریب اهمیت یک خطای مشخص حین انجام هر یک از فرایندهای هات تپ پی برد و در خصوص اهمیت تدبیر و پیشبینی اقدام پیشگیرانه برای آن چاره اندیشید. بدیهی است بیاری از فرایندها در عملیات هات تپ و هر پروژه صنعتی وجود دارند که پیش از اغاز کار قابل پیشبینی نیستند. به عبارتی این متغیرها تکرارناپذیر و خاص پروژه مذکور میباشند و از این رو امکان شناسایی آنها وجود ندارد. با این حال یک مختصات کلی و عام برای فرایند هات تپ میتوان در نظر گرفت که در تمامی پروژههای هات تپ تکرار میشود. تدوین یک دستور کار جامع و کلی در این مورد ضروری بنظر میرسد، ولو آنکه موارد ویژه و خاص هر پروژه نیز در آن قید نشده باشد. |